نینجا (یا در ژاپن شینوبی) به مزدوران مخفی در دوران ژاپن فئودال گفته می‎شود. نینجاها تخصصشان در جنگ‌های غیرمتعارف بود. آنها معمولاً برای جاسوسی، نفوذ، قتل و گاهی هم برای مبارزات مستقیم استخدام می‌شدند و از هنر رزمی و روش جنگی نینجوتسو استفاده می‌کردند. کاربرد امروزی این کلمه به هنرجویان رشته رزمی نینجوتسو نیز اشاره دارد.
در ژاپن باستان، معمولاً نینجاها برای نبرد با سامورایی‌ها به کار گرفته می‌شدند که بیشترین اولویت‌شان، شرافتمندی بود.

روش جنگی

ماهیت مرموز نینجاها، در قرن اخیر توجه مردم ژاپن و سپس کل دنیا را جلب کرد و آن را به بخشی از فولکلور و افسانه‌های ژاپن تبدیل کرد. نتیجه این افسانه‌سازی، مشکل‌تر شدن جدا کردن افسانه از واقعیت بود تا حدی که قابلیت‌های فراطبیعی مثل نامرئی شدن و راه رفتن روی آب، به نینجاها نسبت داده شد و این شخصیت، به شکل فیلم و داستان به فرهنگ عامه تمامی جهان، راه یافت. از واژه نینجوتسو برای توصیف فعالیت‌های مختلف نینجاها استفاده می‌شود.
نینجاها با رنگ لباس تیره خود و پوشیدن نقاب همواره نمادی از ترس و دلهره برای ساموراییها مطرح بوده‌اند. برعکس سامورایی‌ها که از سلاح کاتانا به عنوان سلاح اصلی خود استفاده می‌کردند، نینجاها هر ابزاری را که می‌توانستند برای رسیدن به هدف خود به کار گیرند به عنوان سلاح در نظر می‌گرفتند. این تنوع در بکار گیری سلاح از آنان مبارزانی مخوف و راز آلود ساخته بود. شاید معروف ترین سلاح یک نینجا شورایکن یا ستاره نینجا باشد که تقریبا نماد این افراد یا این هنر نیز شده‌است. ستاره نینجا یا شورایکن سلاحی بود که از فاصله به طرف دشمن پرتاب می‌شد و با زخمی کردن یا کشتن حریف و دشمن او را از مقابله با نینجاها باز می‌داشت. توانایی این افراد در جاسوسی در گرو تغییر چهره و استتار آنها بود که ایشان از کودکی آنرا فرا می‌گرفتند و اساتید این هنر بودند.

تاریخچه

تاریخ پیدایش نینجاها چندان مشخص نیست اما بسیاری از منابع به حوالی قرن ۱۴ اشاره می‌کنند. و لغت «شینوبی» نیز تا قرن ۱۵ دیده نشده‌است.
در افسانه‌های ژاپنی آمده که نینجاها از نسل هیولایی هستند که نیمی انسان و نیمی کلاغ بود. بر اساس بیشتر منابع تاریخی نینجاها به تدریج خود را به عنوان نیروی مخالف همتایان طبقه بالاتر خود یعنی سامورایی‌ها در دوران حکومت فئودال‌ها بر ژاپن مطرح کردند و تکامل این هنر رزمی بین قرن ششم تا نهم میلادی در ژاپن اتفاق افتاد. پس از سقوط امپراطوری تانگ در چین در سال ۹۰۷ میلادی، تعدادی از فرماندهان نظامی چینی به ژاپن آمدند و تاکتیک‌ها و نظریات جدید جنگی را با خود به این جزیره آوردند. در دهه ۱۰۲۰ میلادی هم راهبان بودایی چینی وارد ژاپن شدند و دانش پزشکی و نظریات جنگی خود را هم که بسیاری از آن‌ها از هند ریشه گرفته و در تبت و نقاط مختلف چین تکامل یافته بود به ژاپن آوردند و روش‌های خود را به راهبان جنگجوی ژاپنی و اولین طایفه‌های نینجا آموختند. دایسوکه توگاکوره سامورایی خلع‌شده، و کاین دوشی راهب جنگجوی چینی، نخستین نینجاهایی بودند که برای اولین بار قواعدی را برای این هنر رزمی تدوین کرده و جانشینان دایسوکه نیز نخستین نینجا ریو یا مدرسه نینجوتسو را با نام توگاکوره ریو تاسیس کردند. نینجوتسو به این ترتیب رقیبی برای مکتب بوشیدو سامورایی‌ها شد. سامورایی‌ها وفاداری و شرافت را بر هر چیز مقدم می‌داشتند و بوشیدو سیستم رزمی آن‌ها بسیار اصیل و منسجم بود اما روش‌های جنگی آن‌ها همیشه کارآمد نبود. برتری نینجاها درست در همین مسئله بود. نینجاها انجام ماموریت به هر شکل ممکن را بر هر چیز مقدم می‌داشتند. حمله ناگهانی، مسموم کردن، فریب و جاسوسی از نظر سامورایی‌ها ناجوانمردانه بود اما از روش‌های اصلی رزمی نینجاها محسوب می‌شد.
در حال حاضر هنر رزمی نین جوتسو در جهان زیر نظر سوکه ماساکی هاتسومی دنبال می‌شود. جناب هاتسومی این هنر دیرین را دوباره زنده کرده و به عنوان استاد بزرگ نه مدرسه و مکتب (ریو) نین جوتسو ژاپن مورد پذیرش قرار گرفته‌اند. این نه مدرسه که با اسامی: توگاکوره ریو، کوتو ریو، گیوکو ریو کوشی جوتسو، کوکی شیندن ریو، تاکاگی یوشین ریو، کومو گاکوره ریو، گیو کوشین ریو، شیندن فودو ریو، گیکان ریو شناخته می‌شوند همه تحت نظر و مدیریت هاتسومی به آموزش اصول نین جوتسو در قالب ۱۸ هنر رزمی نین جوتسو می‌پردازند. این رشته از هنرهای رزمی در بسیاری از کشورها از جمله ایران به عنوان یک رشته ورزشی شناخته شده‌است و طرفداران بسیاری دارد.

نینجوتسو

نین جوتسو (به ژاپنی: 忍術 ) یک هنر رزمی ژاپنی است که در لغت به معنای حرکت پنهانی است و در آن استراتژی‌ها و تاکتیک‌های جنگ‌های نامتعارف و چریکی و روش‌های جاسوسی و پنهان‌کاری آموزش داده می‌شود.
از برجسته‌ترین خصوصیات نین جوتسو این است که بدن و جسم را پایگاه فکر و اندیشه می‌داند و کالبد آدمی را آموزش می‌دهد تا با آن روح را بسازد. اصول اصلی و اجرای تکنیک‌ها نیاز به سرعت، تعادل، تمرکز، قدرت و تنظیم زمان تنفس و کنترل آن دارد و بدون آن فاقد ارزش است.

پیشینه

روایت‌های مختلفی در مورد منشاء و چگونگی تکامل نینجستو و پیدایش نینجاها مطرح شده‌است. در افسانه‌های ژاپنی آمده که نینجاها از نسل هیولایی هستند که نیمی انسان و نیمی کلاغ بود. بر اساس بیشتر منابع تاریخی نینجاها به تدریج خود را به عنوان نیروی مخالف همتایان طبقه بالاتر خود یعنی سامورایی‌ها در ژاپن فئودال مطرح کردند و تکامل این هنر رزمی بین قرن ششم تا نهم میلادی در ژاپن اتفاق افتاد.
اثر کلاسیک نظامی چینی یعنی «سان تزو» که توسط سان وو استراتژیست معروف سده پنجم پیش از میلاد به رشته تحریر درآمده‌ از منابع اصلی نینجاها برای تکامل هنر رزمی بود. این کتاب در قرن ششم میلادی وارد ژاپن شد و به طور دقیق توسط دربار سلطنتی و خانواده‌های متخاصم مورد بررسی قرار گرفت. بودیسم نیز تقریباً در همان زمان وارد ژاپن شد، پیشینیان نینجاها به دلیل گرایش به بودیسم، یاغی نامیده می‌شدند. درآن هنگام درگیری‌های شدیدی میان هواداران بودیسم و پیروان مذهب ملی ژاپنی‌ها یعنی آئین شینتو جریان داشت و این گروه‌های یاغی که بعدها به یامابوشی معروف شدند، برای حمایت از خود تمرین هنرهای رزمی و استراتژی‌های نظامی را با ترس روانی و قدرت‌های اسرار آمیز ترکیب کردند.
در اواخر قرن نهم زوال امپراطوری تانگ در چین آغاز شد. تانگ در سال ۹۰۷ میلادی کاملا سقوط کرد و چین برای پنجاه سال در هرج و مرج فرو رفت. در این دوران تعدادی از فرماندهان نظامی چینی به ژاپن آمدند و تاکتیک‌ها و نظریات جدید جنگی را با خود به این جزیره آوردند. در دهه ۱۰۲۰ میلادی هم راهبان بودایی چینی وارد ژاپن شدند و دانش پزشکی و نظریات جنگی خود را هم که بسیاری از آن‌ها از هند ریشه گرفته و در تبت و نقاط مختلف چین تکامل یافته بود به ژاپن آوردند و روش‌های خود را به راهبان جنگجوی ژاپنی و اولین طایفه‌های نینجا آموختند.
دایسوکه توگاکوره و کاین دوشی نخستین نینجاهای بودند که برای اولین بار قواعدی را برای این هنر رزمی تدوین کرده و اولین مکتب نینجوتسو را پایه‌گذاری کردند. دایسوکه یک سامورایی شکست‌خورده بود که املاک و عنوان سامورایی خود را از دست داده بود، او بر خلاف دیگر سامورایی‌ها به جای اینکه در این موقعیت خودکشی کند در کوه‌های جنوب غربی جزیره هنشو آواره شد و در آنجا کاین دوشی یک راهب جنگجوی چینی را ملاقات کرد. این دو تصمیم گرفتند تا سبک جدیدی برای نبردهای چریکی به نام نینجوتسو را پایه‌گذاری کنند. جانشینان دایسوکه نیز نخستین نینجا ریو یا مدرسه نینجوتسو را با نام توگاکوره ریو تاسیس کردند.
نینجوتسو به این ترتیب رقیبی برای مکتب بوشیدو سامورایی‌ها شد. سامورایی‌ها وفاداری و شرافت را بر هر چیز مقدم می‌داشتند و بوشیدو سیستم رزمی آن‌ها بسیار اصیل و منسجم بود اما روش‌های جنگی آن‌ها همیشه کارآمد نبود. برتری نینجاها درست در همین مسئله بود. نینجاها انجام ماموریت به هر شکل ممکن را بر هر چیز مقدم می‌داشتند. حمله ناگهانی، مسموم کردن، فریب و جاسوسی از نظر سامورایی‌ها ناجوانمردانه بود اما از روش‌های اصلی رزمی نینجاها محسوب می‌شد.
پس از آن نینجاها در گروه‌های کوچک با در پیش گرفتن روشهای کاملاً سری جنگی تا قرن نوزدهم خود را به عنوان نیرویی بسیار با نفوذ در کشور ژاپن مطرح کردند.
بزرگ‌ترین تجمع نینجاها در سوم نوامبر ۱۵۸۱ میلادی اتفاق افتاد. در آن روز اُدا نوبونگا قدرتمندترین رهبر نینجا ارتشی ۴۰ هزار نفره را در برابر حدود ۴ هزار نینجا که کنترل ایالت ایگا را در اختیار داشتند، رهبری کرد. نبردی که تنها تعداد انگشت شماری از نینجاهای ایگا از آن جان سالم به در بردند. از آن به بعد نینجاها توانستند با سازمان منسجمی که ایجاد کرده بودند، قدرت پلیسی مطلق را در ادو (توکیو امروزی) و دیگر شهرهای ژاپن در دست داشته باشند.

۱۸ مهارت نینجا

نینجاها بایستی ۱۸ مهارت مختلف را کسب کنند که در طومارهای «توگاکوره ریو» نخستین مدرسه نینجوتسو فهرست شده‌است؛
سئی شین تکی کیویو – SeiShin Teki Kyoyo – فرهنگ یا پالایش روحی – 教養
تای جوتسو – Tai Jutsu – مبارزه بدون سلاح – 体術
نینجاتو – Ninjato – مبارزه با شمشیر – 忍者剣
بوجوتسو – Bo Jutsu – مبارزه با چوب – 棒術
شورایکن جوتسو – Shouriken Jutsu – هنر استفاده از ستاره نینجا – 手裏剣
سو جوتسو – So Jutsu – مبارزه با نیزه – 槍術
ناگی ناتا جوتسو – Nagi Nata Jutsu – مبارزه با تبرزین – 長刀術 یا 薙刀術
کوساری کاما جوتسو – KusariGama Jutsu – داس و زنجیر – 鎖鎌
کایاکو جوتسو – Kayaku Jutsu – هنر آتش و انفجار – 火薬術
هن سو جوتسو – Henso Jutsu – هنر تغییر چهره و جعل هویت – 変装術
شینوبی ایری – Shinubi Iri – ورود مخفیانه به اماکن
با جوتسو – Ba Jutsu – هنر سوارکاری
سوئی رن جوتسو – Sui Ren jutsu – تمرینات در آب – 水練
بوری یاکو – Boryaku – تاکتیک و استراتژی – 謀略
چوهو – Choho – جاسوسی و کسب اطلاع – 諜報
این تون جوتسو – Inton Jutsu – هنر فرار و مخفی شدن –
تن من- Ten mon – شناخت وضعیت آب و هوا – 天門
چی مون – chi mon – جغرافیا و جهت شناسی – 地門

نینجوتسو در ایران

ورزش نینجوتسو برای نخستین بار توسط اکبر فرجی از اساتید رشته رزمی کونگ فوتوآ وارد ایران شد. نخستین مرکز آموزش نینجوتسو (بوجین کان دوجو نین جوتسو) زمستان ۱۳۶۹ در شهر کرج گشایش یافت. در آغاز کار به سبب ناشناخته بودن در میان ورزشکاران و ورزش دوستان، مشکلات فراوانی در پیشرفت آن وجود داشت.از جمله اینکه ، در اوایل فدراسیون کونگ فو ایران بدلیل رنگ سیاه یونیفرم، قصد داشت که کنترل نینجوتسو ایران را به عهده بگیرند، که بالاخره با تلاشهای، آقایان اکبر فرجی و حمید شمعدانی، که از پیشکسوتان این ورزش در ایران و زیر نظر آقای فرجی تعلیم نینجوتسو دیده بود، نینجوتسو در ایران برای اولین بار، و زیر نظر فدراسیون کاراته، به ثبت رسید. و همچنین به جهت ابزار و سلاحهای متعددی که در امر آموزش استفاده می‌ شد برای بسیاری ذهنیت غریبی به وجود آورده بود. اما در سال‌های اخیر، این ورزش شاهد رشد چشمگیری در محبوبیت مردمی بوده‌است.
شیدوشی کای کلاس‌های فوق العاده‌ای است که مناسب با شرایط و بصورت نامنظم تشکیل می‌شوند و در آنها جدا از موارد عمومی آموزشهای اختصاصی نیزداده می‌شود راهیابی به این کلاس‌ها دشوار است و هدف آن بالا بردن مهارتهای علمی و تئوری هنرجویان است.

لقب ها در نینجوتسو

هنرجوی مبتدی آغازگر شوشین شاه shoshinsha
هنرجوی رسمی (سازمان یافته) اوچی دی شی uchi deshi
هنرجوی بالای دوسال کارکرده کوهای kohai
هنرجوی ارشدبالای ۴سال کارکرده سن پای senpai
کمک مربی ومربی ( مشکی دان ۲) سن سی sensei
معلم جوان (دان ۳تا۴) شی دوشی هو ho shidoshi
مربی باتجربه دان ۵ الی ۷ شی دوشی shidoshi
ارشدمربیان دان ۷الی ۹ شیهان
لقب بالاترین مسئول سبک درجهان(پدر) سوک Soke
بنیانگذار و پایگذار روشی نوین کانچو

اصول کلیدی نینجا

نیرنگ و شبیخون دو امر بسیار مهم برای نینجاهاست.نینجاها سعی می کنند تا دشمن را طوری فریب دهند که قادر به محاسبات و تصمیم گیری ها دچار اشتباه می کند.نینجا ها همیشه سعی می کنند که از تقدم و برتری دشمن جلوگیری کنند. نینجا ها در زمانی که دشمن آماده نیست حمله می کنند و دشمن را تحت تا ثیر قرار می دهند به صورتی که او را به ضعف می کشانند.بیشتر نینجا ها ترجیح می دهند تنها کار کنند اما در شرایطی به صورت گروهی کار می کنند ، ترفند هایی که اعمال خارق العاده او بر اساس آن شکل می گیرد سه دسته هستند:
۱٫نفوذ کردن
۲٫نامرئی شدن
۳٫گریختن