لیلی افشار بانوی ایرانی دکتری گیتار دارد و اولین زنی محسوب می شود که در دنیا به این عنوان دست یافته است، او تاکنون کنسرت های زیادی را در سراسر دنیا و حتی ایران برگزار کرد که همگی با استقبال مخاطبان مواجه شد. او استاد دانشگاه در ممفیس آمریکا است و سالی چند بار در ایران برای بانوان در تهران کنسرت می گذارد و البته کلاس های موسیقی برگزار می کند…

* علاقه من به موسیقی سنتی ایرانی

ذهنیت من به موسیقی ایرانی همان چیزهایی است که در زمان بچگی شنیده بودم، و خب همان شنیده ها برای من کافی بود که هر جا آوای موسیقی ایرانی به گوشم می رسید توجه ام به آن جلب می شد از آنجایی که من در آمریکا زندگی می کنم در آنجا هم موسیقی ایرانی به گوشم می خورد، چون ایرانی ها در آنجا زیادند اما خب رفته رفته میل به یادگیری در موسیقی ایرانی در من بیشتر شد با خودم گفتم حالا دیگر وقتش فرا رسیده است تا من این موسیقی را دنبال کنم برخی به من می گویند چرا زودتر از این به فکر یادگیری این سبک موسیقی نیفتادی که من هم در جواب آنها می گویم چون می خواستم گیتار نوازیم را به یک سطح جهانی برسانم و بعد به کار دیگری روی آورم. اگر بخواهیم در کاری پیشرفت کنیم، باید روی آن کار تمرکز کنیم؛ بنابراین نمی خواستم حین پیشرفت گیتار نوازی ام به موسیقی و ساز دیگری فکر کنم. البته همیشه در ذهنم بود که روزی به موسیقی زادگاهم بپردازم که خوشبختانه در سال های اخیر فرصت آن پیش آمد و اگر دیر وارد این حوزه شدم، به خاطر مشغله فراوان بود.

* سفر به دیار فرنگ

بعد از ادامه تحصیل در هنرستان هنرهای زیبا در سال ۱۳۵۶ برای ادامه تحصیل به آمریکا سفر کردم و تا مقطع دکترا به ادامه تحصیل پرداختم و در حال حاضر دارای دکترای گیتار کلاسیک از دانشگاه فلوریدا هستم و هم دکترای نوازندگی گیتار در دانشگاه ممفیس را اداره می کنم.

*چرا به گیتار علاقمند شدم

علاقه من به موسیقی به ویژه گیتار ریشه در دوران کودکی ام دارد، من در آن دوران بسیار خجالتی و حساس بودم به همین خاطر چندان با بچه های دیگر معاشرت نمی کردم اما زمانی که با موسیقی به ویژه گیتار آشنا شدم این امکان برای من فراهم شد تا بتوانم با جهان اطرافم به شیوه ای دیگر ارتباط برقرار کنم من از لحظه ای که صدای گیتار را شنیدم شیفته آن شدم و حس کردم حمل و نقل راحت آن و طنین جذاب آن نسبت به سایر سازها برای من در اولویت قرار دارد. پدر من از علاقه من نسبت به گیتار استقبال کرد و بستر را برای من فراهم کرد، تا بتوانم این ساز را به شکل آکادمیک یاد بگیرم. یک هفته بعد از خریدن اولین گیتار توسط پدرم به صورت خصوصی به یاد گرفتن این ساز پرداختم

* موسیقی من را منظم کرده است

شاید برایتان جالب باشد موسیقی در زندگی من تاثیر زیادی داشته است که پررنگ ترین آن هم نظمی بوده که در زندگی من ایجاد کرده است چرا که در موسیقی هم، باید آدم منظم باشد. باید هر روز تمرین کرد. دست کم ۵ یا ۶ ساعت در روز. من در دوره ای که شاگرد بودم، ۱۰ ساعت تمرین می کردم. ایران که بودم خیلی کار می کردم اما آمریکا که رفتم بیشتر تمرین می کردم. چون دیدم در آنجا رقابت بین افراد بیشتر و چقدر سطح بالاتر است و چقدر آدم باید به بالاتر و بالاتر، بالاتر برسد. همه کسانی هم که موسیقی کار کرده اند، می دانند که در موسیقی هیچ وقت نقطه پایانی وجود ندارد، هر قدر که در این عرصه پیشرفت کنید باز هم، باید تلاش مضاعفی را برای پیشرفت داشته باشید، هیچ گاه این تلاش ها پایانی ندارد و مانند کارهای دیگر نیست که یک تایم خاص را برای یادگیری آن پشت سر بگذارید و بعد با خودتان بگویید، همه چیز تمام شده است، حداقل این موضوع در مورد من صدق نمی کند. حتی زمانی هم که گیتار نمی زنم، نت ها در سر من هستند.

من از صبح که بیدار می شوم تمرین می کنم و نت حفظ می کنم. بعد باید چندین ساعت تمرین کنم. شب هم دوباره تمرین… آمادگی مدام برای کنسرت… کنسرت های من از یک سال قبل تعیین شده اند و من می دانم که کجا قرار است کنسرت بدهم و در کدام شهر و بعد از آن هم کجا… به همین دلیل هم مدام باید برای کنسرت کنسرت بعدی، بعدی و بعدی آمادگی داشته باشم. یعنی تمام زندگی من این است که هفته دیگر کجا می زنم، سال دیگر کجا…

* ایرانی ها با استعداد هستند

مدتی است که در طی سفرهایم به ایران به آموزش هنرجویان ایرانی می پردازم از نظر من ایرانی ها افراد بسیار با استعدادی هستند شاید یکی از دلایلش این باشد که اینجا از نظر امکانات، فستیوال های موسیقی و معلم های مختلف و دسترسی به آثار متفاوت و نت و… کمتر هست. بنابراین با توجه به کمبودی که هست، آنها باید بیشتر کار کنند. آنجا همه چیز هست، ولی آنقدر هم قدرش را نمی دانند. اینجا تشنگی هنرجویان بیشتر است و در نتیجه، پشتکار و کار هم بیشتر است، به همین خاطر از اینکه فرصتی دست داد که من به آموزش هموطنانم بپردازم واقعاً لذت می برم.

* زندگی با ریتم موسیقی

بالاخره شغل و نوع زندگی هر فرد، روی خصوصیات اخلاقی آن فرد تاثیر می گذارد، موسیقی هم باعث شده که من با جزئیات بیشتری به دنیای پیرامونم نگاه کنم و میزان حساسیتم هم از مردم دیگر بالاتر است. گوش من در اثر شنیدن موسیقی بسیار حساس شده است و هر صدای کوچکی توجه من را به خود جلب می کرد، سال ها من گوشم را برای شنیدن نت های موسیقی تربیت کردم و خب همین نکته، من را فرد جزئی نگری کرده است چون صدای شهر طبیعت و یا… هر چیز دیگری را می شنوم و خب همه این صداها هم که گوشنواز نیستند، برخی از این صداها روی اعصاب فرد تاثیر می گذارد، اما من سعی کردم با دانش خاصی آن را مدیریت کنم و تمرکزم را روی صحنه از دست ندهم.

* اجرا و لحظه ناب حقیقت

بی تردید برای هر موزیسینی یکی از بهترین لحظه های زندگی، لحظه رفتن روی سن است، برای من صحنه اجرا، «لحظه حقیقت» است. چرا که بی درنگ شما بی هیچ پرده پوشی در مقابل مردم قرار می گیرد و باید حقیقت هنرتان را نمایان کنید، هیچ چیزی را شما نمی توانید، از مخاطب تان پنهان کنید، روی صحنه من احساس می کنم جان دوباره ای گرفته ام. چرا که به نظر من جایی است که می توان تمام تجربیات و احساساتم را با دیگران شریک کنم. هر اجرایم با اجرای قبلی ام متفاوت است، علت آن هم این است که هر روز احساس متفاوتی با روز پیش دارم و همین عوامل همواره باعث تازگی اجراهایم می شود. هیچ چیز برای من مانند یک اجرای زنده انرژی و هیجان بخش نیست.

با او بیشتر آشنا شوید

لیلی افشار در سال ۱۳۳۸ در تهران به دنیا آمد، از ۱۰ سالگی فراگیری گیتار را آموخت، او از نوازندگان بزرگ گیتار کلاسیک در جهان است و برای چندین سال به عنوان بهترین نوازنده گیتار کلاسیک جهان انتخاب شد. او نخستین زن جهان است که در رشته اجرای گیتار کلاسیک به درجه دکتری رسیده است.

افشار که دکترای خود را از دانشگاه ایالتی فلوریدا دریافت کرد، تاکنون جوایز زیادی را برده و در حال حاضر استاد دانشگاه ممفیس آمریکاست. وی با مدرک لیسانس و فوق لیسانس موسیقی در رشته «نوازندگی گیتار» از «کنسرواتواربوستون» و «کنسرواتوار نیوانگلند» فارغ التحصیل شد.

لیلی خانم افشار یکی از ۱۲ نوازنده بین المللی گیتار است!؟

او کنسرت های متعدد کلاسیکی در ایران، آمریکا، انگلیس، ایرلند، کانادا، فرانسه، دانمارک، ایتالیا، آفریقای جنوبی و نیوزلند برگزار کرده است.
وی همچنین به عنوان بهترین گیتاریست کلاسیک زن جهان، برنده جایزه «ارویل.ایچ، گینس» شده است. به جز آلبوم های زیادی که از او منتشر شده است باید به کتاب وی با عنوان «پنج آواز محلی ایرانی» اشاره داشت.

لیلی افشار زمانی که ۳۰ سال بیشتر نداشت، در سال ۱۹۸۹ بر کرسی پروفسوری خود در دانشگاه «ممفیس» تکیه زد و ۱۸ سال است که در پایه لیسانس، فوق لیسانس و دکترای نوازندگی گیتار در همین دانشگاه تدریس می کند، ضمن اینکه جایزه استاد برجسته این دانشگاه را در سال ۲۰۰۰ به دست آورد.

کلاس های او در ایران

کلاس های او هر از گاهی با ورودش به ایران برگزار می شود. حرف های لیلی افشار خطاب به هنرجویانش هم جالب است، او پیش از آغاز هر کلاس می گوید: «از هنرجویانم می خواهم که شعر بگویند، این سبب می شود که ذهنشان باز شود، بی هدف نباید پای تمرین نشست و سعی نکنید قطعات را از اجرای دیگران کپی کنید، بلکه آن را باید با حس خود اجرا کنید.»
از وی مقاله های زیادی در زمینه موسیقی و نوازندگی گیتار در مجله ها و نشریات تخصصی مشهد و جهان به چاپ رسیده است.

جوایز و افتخارات

جایزه استاد برجسته دانشگاه ممفیس در سال ۲۰۰۰
برنده جایزه سالانه نوازنده برتر گیتار در دوره های دهم، یازدهم و دوازدهم
برنده جایزه الیور اچ گیبسون در سال ۲۰۰۰ برای بهترین نوازنده زن گیتار کلاسیک
برنده جایزه ممفیس چاپتر از طرف آکادمی ملی هنر و دانش آمریکا
برنده جایزه سال ۲۰۰۰ دانشکده امنیت و سرپرست فعالیت های موسیقی در بخش گیتار در دانشگاه ممفیس
برنده جایزه هنر تنسی در رشته موسیقی
برنده جایزه ملی هنر
برنده جایزه اول انجمن گیتار آمریکا
برنده جایزه بزرگ جشنواره موسیقی آپسن
برنده جایزه اول انجمن ملی مدرسین موسیقی
برنده جایزه اول انجمن ملی مدرسین سازه های زهی
عضویت در بین دوازده گیتاریست برجسته جهان برای نوازندگی در گروه استاد آندرس سگویا در دانشگاه کالیفرنیای شمالی