اسپانیا ( Spain )

اطلاعات کلی پایتخت: مادرید زبان رسمی: اسپانيايي يا كاستيلي (رسمي؛ 70% به عنوان زبان اول) ،‌كاتالان (بيش از 20% به عنوان زبان اول)، باسك (3%) ،‌گاليسي (4%). نوع حکومت: پادشاهی واحد پول: یورو مذهب: کاتولیک رومی ، اسلام سنی امید طول عمر: 77سال رشد سالانه جمعیت: 0/5 درصد جمعیت: 40,280,780 (July 2004 est.)

سرود ملی

جغرافیای کشور اسپانیا

در شمال اسپانيا منطقه‌اي كوهستامي از كوههاي پيرنه – كه اسپانيا را از فرانسه جدا مي كند – و كوههاي كانتابراي تاگاليسيا در ساحل اقيانوس اطلس امتداد دارد. بسياري از مساحت اين سرزمين را فلات حدود 600 متر ارتفاع دارد، ولي به طرف كوههاي مركزي در كاستيل ارتفاع مي‌گيرد و در سيئرا نوادا در آندالوسيا در جنوب كشور قله مولاسن بلندترين نقطه خاك اصلي اسپانيا با 3478 متر ارتفاع را در بر دارد. زمينهاي پست اصلي شامل دره ابرو در شمال شرق، چلگه ساحلي در اطراف والنسيا در شرق، و دره رود گودالكوئيوير در جنوب است. جزاير بالئار در درياي مديترانه متشكل از چهار جزيره عمده – ماليوركا (مايوركا)، منوركا (مينوركا)، آيبيزا و فورمنترا – و هفت جزيره بسيار كوچكتر است. جزاير قناري، در حوالي ساحل مغرب و صحراي غربي، متشكل از پنج جزيره بزرگ – تنريف، فوئرتونتورا، گران كاناريا، سنزاروتي و لاپالما – به اضافه دو جزيرخ كوچكتر و شش جزيره كوچك است. شهرهاي سئوته و مليله سرزمينهاي محصوري در ساحل شمالي مغرب است.  رودهاي مهم: تاگوس (تاخو)، ابرو، دورو، (دوئرو)، گواديانا، گوادلكوئيوير.  بلندترين نقطه: قله تيئده با 3716 متر ارتفاه در جزاير قناري.  آب و هوا : جنوب شرق اين سرزكمين با تابستانهاي داغ و زمستان هاي معتدل آب و هوايي مديترانه‌اي دارد. منطقة خشك مركزي با تابستانهاي گرم و زمستانهاي سرد آب و هوايي متنوع دارد. كوههاي مرتفع پيرنه آب و هواي سرد كوهستاني و شمال غرب (گاليسيا) با تابستانهاي خنك آب و هواي مرطوب اقيانوسي اطلس را دارد.

شهرهای مهم: بارسلونا ، والنسیا ، سویلیا ، ساراگوزا ، مالاگا ، بیلیبائو ، لاس پالماس دو گان کاناریا ، والادولید ، مورسیا ، کوردوبا ، پالامادو مالیورکا ، گرانادا ، ویگو ، آلیکانته ، هایپیتلت (بخشی از بارسلونای بزرگ) ، خیخون ، لاکرونیا کادیز ، ویتوریا ، بادالونا (بخشی از بارسلونای بزرگ) ، اوویدو ، سانتاندر ، موستولس (بخشی از مادرید بزرگ) ، سانتاکروز دو تنریف ، پامپلونا ، سالامانکا ، سابادل (بخشی از بارسلوانی بزرگ) ، هرس دالا فرانترا ، الچه ، دونوستیا سان سباستیان ، لگانس (بخشی از مادرید بزرگ) ، کارتاخنا ، بوروگوس
مساحت: 504,782 کیلومتر مربع
مختصات جغرافیایی: 40درجه شمالی و 4 درجه غربی

حکومت

حكومت اسپانيا سلطنت مشروطه است. كورتز (پارلمان) متشكب از مجلس سنا ومجلس وكلاست. مجلس سنا داراي 208 سناتور – 4 نفر از هر استان، 5 نفر از جزاير بالئاريك، 6 نفر از جزاير قناري و 2 نفر از سئوته و مليله – است كه با رأي تمامي افراد بالغ براي چهار سال انتخاب مي‌شوند به علاوه 46 سناتور كه از سوي نواحي خودمختار به طور غير مستقيم انتخاب مي‌گردند. مجلس وكلا داراي 350 عضو است كه تحت نظام تعيين تعداد نمايندگان به نسبت جمعيت هر منطقه براي چهار سال مستقيما انتخاب مي‌شوند. پادشاه شخصي را به نخست وزيري (رياست شورا) انتصاب مي‌كند كه از پشتيباني اكثريت در كورتز برخوردار است. نخست وزير نيز شوراي وزيران (كابينه) را انتصاب مي‌كند كه به مجلس وكلا پاسخگوست.  احزاب عمده سياسي عبارتند از: • كارگران سوسياليست • اتحاد مردمي (محافظه كار) • چپ متحد (ائتلاف چپ گرا شامل حزب كمونيست) • مركز دموكراتيك و اجتماعي (ميانه رو) • ائتلاف واحد (كاتالان) • و هري باتاسوتا (باسك) هر كدام ازنواحی خود مختار مجلس قانونگذاري خود را دارد. نواحي خودمختار اسپانيا نام ناحیه خودمختار مساحت(کیلومتر مربع) مرکز آراگون 47669 ساراگوزا آستورياس 10565 اوويدو آندالوسيا 78268 سويليا (سويل) اكسترمادورا 41602 مريدا باسك 7261 ويتوريا جزاير بالئار 5014 پالما دوماليوركا جزاير قناري 7273 لاس پالماس و سانتاكروز و تنريف كاتالونيا 31930 والادوليد كاستيل- لامانشا 79226 توليدو كانتابريا 5289 سانتاندر گاليسيا 29434 سانتياگو دوكومپوستلا لاريوخا 5034 لوگوونيو مادريد 7995 مادرید مورسيا 11317 مورسيا ناواره (ناوارا) 10421 پامپلونا والنسيا 22305 والنسيا سرزمينهاي محصور اسپانيايي در شمال افريقا نام سرزمین مساحت(کیلومتر مربع) مرکز سئوته 19 سئوته مليله 14 مليله

عضویت: سازمان ملل متحد ، پيمان آتلانتيك شمالي، جامعه اروپا، اتحاديه اروپاي غربي، كنفرانس امنيت و همكاري در اروپا، شوراي اروپا، سازمان همكاري اقتصادي و توسعه.

تاریخ معاصر

اسپانيا طي نيمه اول قرن نوزدهم شاهد يك سري مباره ميان عناصر ليبرال و سلطنت طلب و آمادگي جمهوريخواهان تندرو از چپ و افسران ارتش از راست براي مداخله بود. در جنگهاي كارليست (1833 تا 1839، 1849 و 1872 تا 1876) طرفداران ملكه ايزابلا دوم (1830 تا 1904) – دختر فرديناند هفتم – به مقابله با ادعاهاي عمومي وي دون كارلوس و بازماندگانش پرداختند. ايزابلا در انقلاب 1868 سرنگون شد، به دنبال اين انقلاب دوره كوتاه مدتي از پادشاهي ليبرال تحت سلطنت يك پرنس ايتاليايي (1870 تا 1873) و تجربه‌اي كوتاه از نظام جمهوري در 1873 و 1874 روي داد. در دهه‌هاي پاياني قرن نوزدهم ، با خشونت آنارشيستي، بحران آشوبهاي كاگري، فشار براي استقلال محلي، و ضديت روزافزون با روحانيان وضعيت سياسي به طور فزاينده‌اي بي ثبات گرديد. در نتيجه جنگ اسپانيا و امريكا در 1898 آخرين مستعمرات با اهميت – كوبا، فيليپين، گوام و پوئروتوريكو – از دست رفت. پايان امپراتوري اسپانيا جراحت سختي به غرور اسپانياييها وارد كرد و منجر به ترديد در اين مورد گرديد كه آيا سلطنت مشروطه آلفونسو سيزدهم (1886 تا 1941) توانايي ارائه رهبري پويايي را كه گمان مي‌رفت اسپانيا به آن نيازمند است دارد. اسپانيا در جنگ جهاني اول ، گه در طي آن تنش‌هاي اجتماعي افزايش يافت،‌بي طرف ماند. سرخوردگي روز افزون نسبت به حكومت پارلماني و احزاب سياسي منجر به كودتايي نظامي در 1923 به رهبري ژنرال ميگوئل پريمو دو ريورا (1870 تا 1930) از اين حمايت دست كشيد. با اين حال، نيروهاي بسياري در برابر پادشاهي صف كشيدند و خطر بروز جنگ داخلي آلفونسو را وادار به استعفا (1931) كرد. صلح جمهوري جانشين كوتاه مدتي بود . هيج كي از افراطيون سياسي – چپ و راست – آماده تحميل بي كفايتي مشهود و فقدان اقتدار جمهوري دوم اسپانيا نبودند. در 1936 ژنرالهاي ملي گراي ارتش بر ضد دولت جمهوريخواه تازه انتخاب شده قيام كردند. ملي گرايان به رهبري ژنرال فرانسيسكو فرانكو (1892 تا 1975) و با حمايت آلمان و ايتاليا، در جنگ سخت داخلي اسپانيا با جمهوريخواهان جنگيدند. در 1939 فرانكو پيروز شد و حاكم – كوئديليو – دولت نئوفاشيست اسپانيا گرديد. آزاديهاي سياسي محدود شد و از 1942 تا 1967 كورتز (پارلمان) مستقميا انتخاب نگرديد. اسپانيا در جنگ جهاني دوم بي طرف ماند، هر چند مديون آلمان بود. پس از 1945 فرانكو بر ضديت اسپانيا با كمونيسم تأكيد كرد – سياستي كه موجب كسب مقداري پذيرش بين المللي براي رژيم او ازطرف غرب طي جنگ سرد شد. در 1969، فرانكو نوه آلفونسو سيزدهم يعني خوان كارلوس (متولد 1938) را جانشين خود اعلام كرد. نظام سلطنتي به دنبال مرگ فرانكو (1975) دوباره برقرار شد و پادشا انتقال به دموكراسي را از طريق وضع قانون اساسي جديدي در 1978 سهولت بخشيد. در 1981 خوان كارلوس نقش مهمي در خنثي سازي اقدام ارتش براي كودتا ايفا كرد. در 198 اسپانيا به پيمان آتلانتيك شمالي پيوست و دولت سوسياليستي را انتخاب كرد. از 1986 اين كشور از اعضاي جامعه اروپا بوده است. اسپانيا علي رغم اعطاء مقداري خودمختاري ناحيه‌اي از 1978 به بعد، همچنان گرفتار مبارزات براي استقلال محلي – براي مثال كاتالونيا – و خشونت جنبش جدايي طلب باسك (ETA) است.

دفاع

كل نيروهاي مسلح : 400/257 (1991) به علاوه 000/63 گارد كشوري شبه نظامي. خدمت سربازي : 9 ماه .

آموزش

ميزان با سوادي: 97% سنين تحصيل اجباري: 6 تا 16 سال. تعداد دانشگاه: 37، شامل يك دانشگاه آزاد و 3 پلي تكنيك همطراز با دانشگاه.

اقتصاد

بيش از 15% نيروي كار به كشاورزي اشتغال دارد. كشتهاي اصلي شامل جو، گندم، چغندر قند، سيب زميني، مركبات و انگور (براي شراب) است. مراتع براي دام حدود 20% زمين را در بر دارد. صنايع توليدي از دهه 1960 توسعه سريعي يافت، هم اكنون صنايع بزرگ وسايل نقليه موتوري، فلزي ، كشتي سازي، شيميايي و مهندسي و همچنين تمايل فزاينده‌اي در زمينه ارتباط از راه دور و الكترونيك وجود دارد. سرمايه گذاران خارجي براي ايجاد صنعت نو تشويق شده‌اند، ولي ميزان بيكاري همچنان بالاست. بانكداري و تجارت مهم است و صنعت توريسم از منابع عمده درآمد ارز خارجي است. حدود 000/000/50 مسافر خارجي در سال از اسپانيا ديدن مي‌كنند و بيشتر در استراحتگاههاي ساحل مديترانه، جزاير بالئار و قناري مستقر مي‌شوند. پس از كشورهاي گروه هفت، اسپانيا بيشترين توليد ناخالص ملي را در جهان دارد.