خيلي از آقايان از اينکه صورتشان کم‌مو است و يا ريش و سبيل کم‌پشت دارند، عصباني و نگرانند و در آرزوي اين هستند که ريش و سبيل پرپشتي مثل ديگران داشته باشند و انواع درمان‌ها را جستجو مي‌کنند. با دکتر بهروز باريک‌بين، متخصص پوست و مو درباره دلايل کم‌پشتي موي صورت آقايان به گفتگو نشسته‌ايم...

سلامت : چرا برخي از آقايان ريش و سبيل تنکي دارند؟
درآمدن موهاي صورت يا ريش يکي از علايم بلوغ در پسرها مي‌باشد اما گاهي پيش مي‌آيد که فرد مذکري به ندرت ريش درنمي‌آورد و يا ريش‌هاي بسيار کم‌پشت و تنکي دارد. علت‌هاي مختلفي براي اين پديده وجود دارد. در نيامدن موهاي صورت در جنس مذکر دو منشأ مي‌تواند داشته باشد. يکي اينکه اصلا فوليکول مويي وجود نداشته باشد. مثلا در بعضي نشانگان‌ها (سندرم‌ها) مثل هيپوتريکوزيس ارثي و مادرزادي چنين مشکلي وجود دارد و به طور ژنتيکي در بعضي از پسران و مردان خانواده، قسمتي از ريش‌هاي فرد درنمي‌آيد.
سلامت : پس اين افراد بايد چه کنند؟
در غالب اين موارد در قسمت‌هاي فاقد ريش، فوليکول مو اصلا وجود ندارد و لذا هيچ درماني نمي‌تواند باعث رشد مو شود و تنها راه‌حل کاشت مو مي‌باشد که البته در موارد بسيار نادري که اين تنک بودن غيرقرينه و محدود به منطقه کوچکي باشد، منطقي به نظر مي‌رسد و نياز به درماني ندارند.
سلامت :شما گفتيد دو علت براي تنکي موهاي صورت آقايان وجود دارد، دليل دوم مي تواند خواجگي آقايان باشد؟
اما دومين علت کمبود موهاي صورت در آقايان، کمبود هورمون‌هاي مردانه است. کمبود هورمون مردانه (آندروژن) اگر قبل از سن بلوغ رخ دهد، در جنس مذکر موجب علايمي مي‌شود که شامل ايجاد علايم ثانويه جنسي به طور ناقص، تناسب اسکلتي خواجه‌اي، آلت تناسلي کوچک، کوچک ماندن بيضه‌ها و عدم تشکيل چين و چروک‌هاي خاص کيسه بيضه است. در اين حالت صداي فرد نازک مانده و توده عضلاني‌اش افزايش پيدا نکرده و قدرت فرد از حد طبيعي کمتر خواهد بود.
سلامت : اين حالت نشانه‌هاي ديگري هم دارد؟
موهاي زير بغل و عانه، تنک و کم‌پشت بوده و موهاي صورت (ريش)، سينه، بالاي شکم و پشت وجود نداشته يا بسيار کم است. صفحات اپي‌فيزيال استخوان‌هاي بلند همچنان به رشد خود ادامه داده و لذا استخوان‌هاي بلند اندام فوقاني و تحتاني نسبت به اسکلت محوري بدن بلندتر مي‌شوند. در مردان سفيد‌پوست، نسبت قسمت فوقاني بدن (از فرق سر تا عانه) به قسمت تحتاني بدن (از عانه تا کف زمين) بيشتر از يک است ولي در مورد فوق اين نسبت کمتر از يک خواهد بود. در مردان سفيد‌پوست طبيعي، نسبت فاصله بين انگشتان دست‌ها در حالتي که اندام فوقاني کاملا از طرف پهلوها باز شده باشند، به قد فرد حدود 92 درصد است ولي اين نسبت در افراد خواجه، حدود 5 سانتي‌متر يا بيشتر بلندتر از قد است.
سلامت : بعد از بلوغ چطور؟
جالب است بدانيد که اگر کمبود تستوسترون بعد از بلوغ رخ دهد، بيمار ممکن است فقط از کاهش ميل جنسي و اختلال عملکرد جنسي و نيز کاهش يافتن انرژي شکايت کند. در بيماران بالغ شده‌اي که دچار کمبود خفيف هورمون‌هاي مردانه مي‌شوند يا در مواردي که اين کمبود تازه‌ ايجاد شده باشد، موهاي صورت يا بدن چندان تحت تاثير قرار نمي‌گيرند زيرا پس از درآمدن ريش، تنها ميزان اندک آندروژن (هورمون مردانه) براي حفظ آن کافي است و به همين دليل است که افرادي که تغيير جنسيت از مذکر به مونث مي‌دهند، علي‌رغم اينکه تحت درمان با هورمون‌هاي زنانه قرار مي‌گيرند، اگر چه رشد موهاي صورت‌شان کمتر مي‌شود اما تقريبا در همه موارد لازم است براي رفع موهاي صورت از ليزردرماني استفاده نماييم. البته در مواردي که فرد به طور طولاني‌مدت از هورمون‌هاي مردانه محروم باشد، رشد موهاي صورتش کمتر شده و نياز به اصلاح کردن صورتش کمتر مي‌شود.
سلامت : راه‌حلش چيست؟
افرادي که از کم‌پشت بودن موهاي صورت و ريش رنج مي‌برند، در ابتدا بايد تحت بررسي هورموني توسط متخصص غدد درون‌ريز قرار بگيرند و تا مشکلات هورموني احتمالي بررسي شده و تحت درمان قرار گيرند و در ضمن معاينه توسط متخصص پوست و مو براي بررسي موهاي سر، دندان‌ها و علايم جنسي ثانويه مي‌تواند براي تشخيص سندرم‌هاي خاص مفيد باشد. افرادي که به طور ارثي دچار تنک بودن ريش هستند، معمولا از نظر ساير مسايل هيچ مشکلي نداشته و قدرت جنسي آنها نيز تفاوتي با ساير افراد ندارد.
سلامت : شما چه توصيه‌هاي خاصي داريد؟
اغلب کساني که چنين مشکلي را در ريش خود دارند با تراشيدن ريش، اين نقص را تقريبا غيرقابل مشاهده مي‌کنند ولي کساني که اصرار به بلند کردن محاسن دارند، اگر در زمان معاينه توسط متخصص پوست موهاي کرکي قابل مشاهده باشد، مصرف داروي ماينوکسيديل موضعي ممکن است موهاي ريز را درشت‌تر کند ولي در مواردي که هيچ مويي وجود نداشته باشد، معمولا درماني به جز کاشت مو وجود ندارد.