آسیب‌هاى روحى و روانى‌

ضعف حافظه و حواس‌پرتى، اضطراب، منزوى شدن و گوشه‌گیرى، افسردگى، بى‌نشاطى و لذت نبردن از زندگى، پرخاشگرى، بداخلاقى و تندخویى، كسالت دائمى و ضعف اراده، احساس حقارت، عدم اعتماد به نفس، احساس گناه و عذاب وجدان بروندادهاى روانى و روحى خودارضایى است. شرح پاره‌اى از این موارد در مباحث گذشته روشن شد.

آسیب‌هاى اجتماعى‌

ناسازگارى خانوادگى، بى‌میل شدن به همسر و ازدواج، ناتوانى در ارتباط با جنس مخالف و همسر، احساس طرد شدن، از بین رفتن عزّت، پاكى، شرافت و جایگاه اجتماعى، دیر ازدواج كردن و لذت نبردن از زندگى مشترك‌جهت آگاهى بیشتر نگا: قائمى، على، خانواده و مسائل جنسى كودكان، (تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان جمهورى اسلامى ایران، چاپ دهم، 1376)..

آسيبهاي معنوي و اخروي

هیچ یك از آسیب‌هاى پیش گفته، به اهمیت آسیب‌هاى معنوى نیست؛ زیرا آسیب‌هاى معنوى، جان و دل و به عبارت دیگر كنه حقیقت وجود آدمى را تباه مى‌سازد. خودارضایى از نظر دین یك گناه است و به تعبیر قرآن زنگار بر دل مى‌نهد: «كَلاَّ بَلْ رانَ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ ما كانُوا یَكْسِبُونَ»؛ مطففین (83)، آیه 24.؛ «چنین مباد! بلكه اعمال (ناشایست) دل‌هاى آنان را زنگار زده است».
زنگ یا زنگار در اشیاى مادى، همان چیزى است كه روى فلزات و اشیاى قیمتى مى‌نشیند و معمولاً نشانه پوسیدن و از بین رفتنِ شفافیت و درخشندگى آن و در نهایت ضایع شدن و از بین رفتن آن است.
علامه طباطبایى در تفسیر المیزان‌طباطبایى، سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوى همدانى، (تلخیص)، (قم: دفتر انتشارات اسلامى، بى‌چا، بى‌تا)، ج 20، ص 385. مى‌فرماید: از آیه شریفه سه نكته استفاده مى‌شود:
1. اعمال زشت، نقش و صورتى به نفس و روح انسان مى‌دهند؛
2. این نقش و صورت خاص، مانع آن است كه نفس آدمى حق و حقیقت را درك كند؛
3. نفس آدمى به حسب طبع اولیه‌اش صفا و جلایى دارد كه با داشتن آن، حق را آن طور كه هست درك مى‌كند.
همچنین آسیب‌هاى معنوى جهان گذران را در مى‌نوردد و اگر اصلاح نگردد، حیات جاودان آدمى را در معرض تباهى و شوربختى قرار مى‌دهد. از این رو نصوص دینى نسبت به آن هشدارهاى لازم را داده‌اند. پیامبر اكرم‌صلى الله علیه وآله وسلم در این باره مى‌فرماید: «ناكح الكف ملعون»؛رى شهرى، محمد، میزان الحكمة، ج 12، ص 5654.؛ «ملعون است كسى كه خودارضایى كند».
امام صادق‌علیه السلام نیز مى‌فرماید: «با سه گروه خداوند در روز قیامت سخن نمى‌گوید و پاكشان نمى‌خواند و عذابى دردناك دارند، از آن سه‌اند، خودارضایى كننده و كسى كه لواط دهد»همان، ح 19049.. در روایات دیگرى امام صادق‌علیه السلام خودارضایى را گناه عظیم و مورد نهى الهى معرفى فرموده است‌همان، ح 19050..

توصیه های کاربردی در جهت کنترل و درمان

1. نخستین گام براى درمان این عادت شوم، اعتقاد و ایمان به درمان‌پذیرى آن و دورى از یأس و ناامیدى است. اما رسیدن به نتیجه و ایجاد هرگونه تغییر و دگرگونى نیازمند گذشت زمان، انتخاب راه صحیح و به كارگیرى دقیق دستورها است. البته ترك عادتِ نامطلوب، در زمانِ كوتاه بدون راهنماى كارآزموده و دلسوز، امكان ندارد. از همه اینها مهم‌تر، اراده و خواست فرد، نقش كلیدى و محورى را ایفا مى‌كند. درمان و چاره جویى باید منطبق بر خواست فرد باشد؛ زیرا تا وقتى كه او نخواهد، مى‌توان با قاطعیت گفت كه درمان نخواهد شد. بنابراین بیمار اگر بخواهد، مى‌تواند بر بیمارى اش غلبه كند و جمله معروف «خواستن توانستن است»، عین حقیقت است. اراده همچون نهالى است كه باید آن را پرورش داد تا به مرحله خودشكوفایى و ثمردهى برسد؛ به عبارت دیگر، اراده تقویت شدنى و پرورش یافتنى است و راه پرورش و تقویت آن این است كه برخلاف میل خود، اندك اندك به مقابله با این عادت شوم برخیزد تا پس از مدتى لذت توانستن را بچشد، خودارضایى یا ارضاى انحرافى جنسى، ص 29 - 30.. مؤسسه پژوهشى - فرهنگى اشراق.
2. تلاش براى تقویت اراده از گام‌هاى مهم در امر بهبود است. نگویید اراده از ما سلب شده است! ممكن است اراده انسان ضعیف شود؛ ولى هیچ گاه از بین نمى‌رود. نشانه اینكه هنوز اراده باقى است، این است كه شخص این عمل را در حضور دیگران و در هر شرایطى انجام نمى‌دهد. براى تقویت اراده، راه‌هاى زیادى پیشنهاد شده كه از جمله آنها تلقین به خود است‌جهت آگاهى بیشتر نگا: پرسش 46.. ویكتور پوشه - روان شناسِ فرانسوى - مى‌گوید: افراد مبتلا به این عادت شوم، هر روز به دفعات مختلف با تمركز فكر به خود بگویند: «من به خوبى قادرم این عادت بد را از خود دور كنم، من قادرم». تكرار این عبارت ساده، اثر عجیبى در تقویت اراده و روحیه دارد.
پل ژاگو بر آن است كه: «تلقین، قبل از خواب نیز مؤثر است»همان، ص 34..جهت آگاهى بیشتر نگا: پرسش شماره‌46 (تقویت اراده).
3. سعى شود شكم به هنگام خواب، بیش از حد معمول پر نباشد.
4. از پوشیدن لباس‌هاى تنگ و چسبان اجتناب گردد.
5. از نگاه كردن به مناظر، فیلم‌ها و تصاویر تحریك كننده، خوددارى شود و شخص به محض مواجهه با این امور، چشم خود را بسته و یا به زمین و یا آسمان نگاه كند.
6. از شنیدن و خواندن مباحث و مطالب جنسى و حتى شوخى‌هاى تحریك‌كننده و فكر كردن در این امور، دورى شود.
7. از خوردن مواد غذایى محرك، مانند خرما، پیاز، فلفل، تخم‌مرغ، گوشت قرمز و غذاهاى پرچرب - اجتناب و به میزان ضرورت اكتفا شود.
8. قبل از خواب مثانه تخلیه شود.
9. از نوشیدن افراطگونه آب و مایعات پرهیز شود (به خصوص شب‌ها و قبل از خوابیدن).
10. هیچ‌گاه کاملا عریان نشوید و به اندام عریان خود یا دیگری نگاه نکنید.
11. از دست‌ورزى با اندام جنسى، باید اجتناب نمود و در هیچ شرایطى، نباید دست‌ورزى كرد!
12. هرگز نباید به رو خوابید.
13. به منظور تخلیه انرژى - زاید بدن، به طور منظم و زیاد باید ورزش كرد.
14. هیچ‌گاه نباید بیكار بود؛ شخص باید براى اوقات فراغت خود، برنامه داشته باشد و آن را با مطالعه، ورزش، زیارت، عبادت و ... پر كند.
15. هرگز در مكانى خلوت و تنها و دور از نظر دیگران نباید ماند.
16. هرگاه شخص مورد هجوم افكار جنسى واقع شد، باید بلافاصله از مكان خلوت و دور از نظر دیگران خارج شود و خود را به كارى سرگرم كند. در این زمینه گفت و گو با دوستان، مشاركت در عبادت‌هاى جمعى (مانند جلسات دعا، نماز جماعت و...) بسیار مفید است.
17. هفته‌اى یكى دو روز، روزه مستحبى مفید است و اگر شخص توان آن را ندارد، میزان صَرف غذا را كاهش و فاصله هر وعده غذا را افزایش دهد و یا تعداد دفعات غذا را كاهش داده و به حداقل خوراك اكتفا كند.
18. از سخن گفتن ملایمت‌آمیز، شوخى و خنده با نامحرمان خوددارى كرده واز نرمى و لینت در كلام باید اجتناب ورزید.
19. هیچ‌گاه نباید با نامحرم و جنس مخالف، در مكان خلوت و دور از نگاه دیگران باقى ماند (حتى براى آموزش و ...).
20. قرآن زیاد بخواند و درباره معانى آیات آن فكر كند.
21. باید همیشه براى ذهن فكر خود محتواى مطلوب و موضوع مناسب داشت.

تذکرات پایانی

1. توجه داشته باشید كه تنها رعایت تمام این امور، بدون كم و كاستى و به صورت مستمر، نتیجه‌بخش خواهد بود. نباید توقع داشته باشید که این عادت ناگهان قطع و درمان شود, به هر میزان که بتوانید دفعات آن را به تدریج کم کنید, موفقیت محسوب می شود.
2. در صورت تکرار از رحمت واسعه الهی ناامید نشوید و بدانید که هر گناهی قابل توبه است و خداوند خود فرموده است : »ان الله یغفر الذنوب جمیعا ; خداوند همه گناهان را می آمرزد. و نشانه قبولی توبه شما این است كه پشیمان هستید و از تكرار آن متنفرید. همین قدر كه تكرار آن كم شود نشانه پیشرفت به سوی اطاعت خداوند است.
3. در صورت امكان با كم كردن سطح توقعات و انتظارات ازدواج کنید که این بهترین راه حل است.
4. در تمام حالات از خداوند براى حفظ پاكى استعانت بجویید.
5. مطمئن باشید این مشكل قابل حل و درمان است؛ ولى مشروط به تصمیم‌گیرى قاطع و پشتكار كافى در راه انجام دستورالعمل‌هاى ارائه شده.
6. منشأ این مشكل، یكى از نیازهاى واقعى نهاده شده در وجود انسان است كه باید به طور طبیعى و صحیح ارضا و تأمین شود. نیاز به ارضای شهود یکی از این امور است که اگر به شكل صحیح تأمین نشود، (یعنى ازدواج), آدمی دچار خطاها و گناهان همچون استمنا خواهد شد كه عواقب سوء آن نیز دامنگیر فرد مى‌شود. بنابراین اگر امكان ازدواج برایتان فراهم است، اقدام به ازدواج كنید یا به طور موقت به دستورالعمل‌هاى ارائه شده پاى‌بند باشید.
منبع: شهید دكتر سید رضا پاك نژاد، اولین دانشگاه و آخرین پیامبر
/ن