سالهای نوجوانی بچه ها برای بسیاری از خانواده ها سخت و طاقت فرسا به نظر می رسد. در این سنین عقاید، باورها و ارزشهایی در نوجوانان تکامل می یابد که ممکن است با عقاید والدین آنها فرسنگها فاصله داشته باشد. البته این قسمتی از روند رشد طبیعی و حرکت به سمت مستقل شدن افراد است. هر چند که بسیاری از والدین در این فرآیند فعالیت و تقلای بسیاری می کنند تا روند مستقل شدن فرزندشان را به تعویق بیندازند که البته به نظر می رسد این مبارزات بی فایده است.
در این زمینه هیچ نسخه و دستورالعمل مشخصی وجود ندارد چرا که هر نوجوانی نیازمند توصیه های ویژه و مختص خود است. ارتباط برقرار کردن با نوجوان متفاوت از برقراری ارتباط با بچه های کوچکتر است به همین دلیل است که استرس ها و تعارضات شکل می گیرد.
اگر این نکات ساده را پیگیری کنید ممکن است به شما کمک کند تا ارتباط بهتری با نوجوانتان برقرار کنید. هر چند که در برخی از موارد و در برخورد با برخی از نوجوانان، استفاده از کمکهای تخصصی اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.
نکاتی که بر روابط تاثیر خواهد گذاشت
نوجوانی، دوران تغییرات سریع است. نه فقط برای بچه ها بلکه برای والدین نیز چنین است. شاید برای بسیاری از والدین اجازه دادن به فرزندان برای حرکت به سمت استقلال بسیار دشوار باشد اما والدین باید بدانند که:
- کارکردن نوجوانان یک محرک قوی برای حرکت به سمت استقلال بزرگسالانه است. نیاز است که والدین در این فرآیند فرزندان نوجوان خود را حمایت کنند.
در زمینه رفتار با نوجوان هیچ نسخه و دستورالعمل مشخصی وجود ندارد چرا که هر نوجوانی نیازمند توصیه های ویژه و مختص خود است
- در این مرحله تصمیم گیری ها باید با مشارکت هم صورت گیرد. سعی کنید در مورد موضوعات مختلف با نوجوانان خود وارد بحث و گفتگو شوید. نظرات آنها را بشنوید و در نهایت تصمیمی بگیرید که هم مورد قبول شما و هم نوجوان باشد.
- ممکن است نوجوان دیدگاهی متفاوت از والدین خود داشته باشد یا کارهایی را انجام دهد که از نظر والدین غیر قابل درک و یا نامانوس باشد. لذا سعی کنید دیدگاهی مثبت به عملکرد آنها داشته باشید و آنها را به عنوان یک فرد مستقل ببینید.
- والدین همیشه احساس مسئولیت در قبال امنیت و سلامت فرزندانشان دارند اما زمانی که فرزندان به سنین نوجوانی می رسند سعی دارند از بند نظارت والدین خارج شده و به سمت استقلال حرکت کنند و خودشان تصمیم بگیرند. البته آنها گاهی اوقات تصمیمات اشتباهی می گیرند. در این شرایط سعی کنید از آنها حمایت کرده و شروع به انتقاد نکنید. بلکه اجازه دهید آنها اشتباه کنند و از اشتباهاتشان درس بگیرند.
نکاتی در مورد ارتباطات عمومی با نوجوان
برای اینکه بتوانید روابط خود را با فرزند نوجوانتان حفظ کنید، به این نکات توجه داشته باشید:
- بیش از آنکه صحبت کنید، گوش دهید
به خاطر داشته باشید که خداوند دو گوش و یک زبان به ما داده است بنابراین لازم است که بیش از آنکه صحبت کنید، به حرفهای نوجوانتان گوش دهید. به خصوص این مساله در زمان گفتگو با نوجوانان بسیار حایز اهمیت است چرا که والدین در هنگام گفتگوی نوجوانان اگر سکوت را رعایت کنند طبیعتا فرصت بیشتری به نوجوانان برای صحبت کردن داده می شود.
- برای بیشتر بودن با یکدیگر زمان صرف کنید
ممکن است نوجوان شما در مدرسه، با دوستان و همکلاسی ها و سرگرمی های خود دایما مشغول باشند و فرصت کمتری برای گفتگو با شما داشته باشند بنابراین زمان صبحانه و شام و یا بعد از ظهرها هنگام بازگشت اعضای خانواده به منزل فرصت مناسبی برای گفتگو با یکدیگر است.
- برای خلوت و تنهایی نوجوانتان ارزش قایل شوید
نوجوانان نیاز به خلوت و تنهایی دارند و باید به این حق طبیعی آنها احترام گذاشت. برای مثال قبل از ورود به اتاق نوجوانتان حتما در بزنید.
شاید برای بسیاری از والدین اجازه دادن به فرزندان برای حرکت به سمت استقلال بسیار دشوار باشد
- به علاقمندی های فرزندتان اهمیت دهید
شاید سلیقه فیلم، موسیقی، گردش و تفریح و .... شما و فرزندتان با هم متفاوت باشد. با این حال برای اینکه بتوانید بیشتر نوجوانتان را شناخته و به او نزدیک شوید برای رسیدن به این مقصود با هم به سینما بروید و یا به اتفاق هم به تماشای برنامه های مورد علاقه او بپردازید و یا حتی در تفریحات و سرگرمی مورد علاقه وی همراهی اش کنید.
سعی کنید در مورد موضوعات مختلف با نوجوانان خود وارد بحث و گفتگو شوید. نظرات آنها را بشنوید و در نهایت تصمیمی بگیرید که هم مورد قبول شما و هم نوجوان باشد.
- والدینی مهربان باشید
نوجوانی دورانی است که افراد در کشمکش دایمی با خودشان(به خاطر هویت یابی) هستند و به همین دلیل نیاز دارند که مورد توجه و محبت قرار گیرند. دایما به آنها ابراز علاقه کنید و عشق و علاقه خود را با تماس فیزیکی (مانند بوسیدن، نوازش کردن و ..) نشان دهید. پیشرفتهای آنها را جشن بگیرید و اشتباهاتشان را فراموش کنید، وقتی مشکلی دارند به مشکلات و درددلهای آنها گوش دهید و سعی کنید برای رفع مساله آنها راه حل ارایه دهید. این طرز رفتار باعث ایجاد یک احساس مثبت و عزت نفس در نوجوانان می گردد.
بدین ترتیب به طور کلی پیشنهاد می شود که برای کمک با نوجوانان از روشهای زیر بهره برد:
- ایجاد محیط مساعد برای رشد و پرورش
- کمک و مساعدت والدین
- شناخت نوجوانان از راه مشاهده و روان درمانی.
منظور از روش سوم مشاوره و راهنمایی درست و اصولی و معقول نوجوانان می باشد. دشواری راهنمایی، به ویژه در مورد نوجوانان کم سن، در این است که بسیاری از آنان مقاصدشان را با صراحت ابراز و اظهار نمی دارند، در باره خودشان اطلاعات کافی ندارند و نمی توانند حالت های درونی و روانیشان را مورد تحلیل و بررسی قرار بدهند. از این رو نوجوانان در فعالیت های گروهی بهتر خودشان را نشان می دهند چرا که افراد گروه انگیزه خوبی برای بیان حالت های روانی آنان به شمار می روند. البته این گونه رفتاردرمانی ها هنگامی برای نوجوانان ثمربخش و ارزنده می باشد که پدر و مادر نیز با معلمان و مربیان همکاری کنند و گرنه اختلاف روش نه تنها موجب گمراهی نوجوانان می شود بلکه آنان را به مقررات اجتماعی و نظام رشد و تربیت، بدبین و بی اعتماد می کند.
در مقاله بعدی در مورد روابط منفی که بین والدین و فرزندان شکل میگیرد صحبت خواهیم کرد.
با ما همراه باشید